CKS zaczyna przygodę z planem daltońskim!
W przedszkolu „Szmaragdowym” oraz w klasach 1-3 Sportowej Szkoły Podstawowej nr 2 rozpoczynamy przygodę z planem daltońskim!
Dzieci w planie daltońskim:
- są samodzielne w działaniu i myśleniu,
- dokonują refleksji swojej pracy,
- uczą się pomagać innym,
- potrafią współpracować,
- stosują minimediacje,
- poznają etapy rozwiązywania problemów.
Plan daltoński – co to jest?
Plan daltoński, nazywany również daltońskim planem laboratoryjnym, jest systemem nauczania opracowanym w latach 20. XX wieku przez amerykańską nauczycielkę, Helen Parkhurst. Nazwa nurtu pochodzi od miasta Dalton w stanie Massachusetts, w którym założyła pierwszą na świecie szkołę daltońską.
Historia powstania planu daltońskiego
W 1905 roku, na początku swojej kariery nauczycielki, Helen Parkhurst pracowała z grupą czterdzieściorga uczniów w wieku od 6 do 16 lat. Sytuacja ta była dla kobiety ogromnym wyzwaniem – musiała ona poprowadzić zajęcia dla klasy zróżnicowanej nie tylko pod kątem wiekowym, ale również pod względem potrzeb edukacyjnych, wiedzy, zainteresowań czy doświadczeń każdego dziecka. Przy pomocy starszych uczniów Parkhurst przerobiła stary magazyn na klasę lekcyjną, której każdy kąt przeznaczony był na inny przedmiot, a następnie podzieliła dzieci na osiem grup. Sala zaaranżowana w ten sposób stwarzała doskonałe warunki do rozwoju edukacyjnego uczniów – mogli oni samodzielnie planować swoją pracę i wykonywać przydzielone im zadania. Powodzenie tego eksperymentu sprawiło, że Parkhurst zaczęła poważnie myśleć o stworzeniu nowych rozwiązań w procesie nauczania, które miałyby być odpowiedzią na nieskuteczność tradycyjnego systemu edukacji. Przez następne lata nauczycielka wprowadzała swoją koncepcję w różnych szkołach. Spędziła również kilka lat w Europie, gdzie współpracowała z Marią Montessori.
Kontakt z włoską lekarką i pedagożką nie przeszedł bez echa, a opracowane przez nią założenia były inspiracją dla powstania planu daltońskiego. Pierwsza szkoła daltońska została założona w 1919 roku w mieście Dalton. Parkhurst przedstawiła swoją teorię w książce „Education on the Dalton Plan”, którą przetłumaczono na 58 języków.
Placówki, które realizowały założenia edukacyjne Helen Parkhurst działały początkowo tylko w Stanach Zjednoczonych, Holandii i Wielkiej Brytanii. Współcześnie pedagogika planu daltońskiego jest kontynuowana przez setki szkół na całym świecie. Placówki znajdują się m.in. w Japonii, Korei, Chile, Australii, Korei, Niemczech, Austrii, Czechach i Węgrzech. W Polsce znajduje się ponad 100 certyfikowanych szkół i przedszkoli daltońskich. Jedyną instytucją w naszym kraju uprawnioną przez fundację Dalton International do nominowania placówek, prowadzenia szkoleń i certyfikowania jest Polskie Stowarzyszenie Dalton.
Filary planu daltońskiego
Wolność
Rozumiana jako możliwość pracowania bez przerywania i we własnym tempie. Dzięki temu uczeń ma przestrzeń do kreatywności, pracuje z zainteresowaniem, nie ulega presji czasu, łatwiej pokonuje bariery i jest bystrzejszy. Wolność wiąże się także z odpowiedzialnością za sposób realizacji procesu edukacyjnego i jego wyniki. Uczniowie, którzy tworzą własny model uczenia się, są bardziej twórczy, kreatywni oraz zmotywowani. Po przekazaniu im steru nie wykonują poleceń nauczyciela, ale sami dążą do opanowania materiału.
Samodzielność
To drugi filar edukacji daltońskiej. Jej celem jest wykształcenie w dziecku mechanizmów radzenia sobie z problemami w wieku dorosłym. Dziecko samo wykonuje powierzone mu zadania, poszukuje rozwiązań oraz chętnie podejmuje przedsięwzięcia, które wymagają jego aktywności. To z kolei budzi w nim motywację. Samodzielna praca dopasowana jest do indywidualnego poziomu każdego dziecka. Dzięki temu nauczyciel może poświęcić większą uwagę tym dzieciom, które bardziej potrzebują jego pomocy. Samodzielność w szkole alternatywnej bazującej na koncepcji Parkhurst oznacza, że jeśli uczeń ma czegoś się nauczyć, musi zrobić to sam. Z kolei w szkole tradycyjnej oznacza ona wykonywanie poleceń nauczyciela. Dzieci uczące się w ten sposób nie podejmują wysiłku na poszukiwanie własnych rozwiązań i oczekują ich od dorosłego.
Współpraca
Według Helen Parkhurst to wzajemne oddziaływanie na siebie uczniów. Metoda daltońska w szkole zakłada stworzenie takich warunków, aby dzieci funkcjonowały jak członkowie społeczeństwa, wzajemnie się wspierały i pomagały sobie w pokonywaniu trudności. W metodzie daltońskiej nie ma miejsca na hierarchię i rywalizację, które są obecne w tradycyjnym systemie nauczania. Jeśli uczeń wykonuje jakieś zadanie samodzielnie, ale nie rozumie jakiegoś zagadnienia i nie jest w stanie go rozwiązać, w pierwszej kolejności powinien zwrócić się do swojego kolegi, a dopiero potem nauczyciela. Ważne, aby podczas współpracy dzieci nie przeszkadzały sobie wzajemnie.
Refleksja
To ostatni filar pedagogiki daltońskiej. Odgrywa ona bardzo istotną rolę w procesie nauczania, ponieważ umożliwia uczniowi wydanie opinii na temat jego własnej pracy oraz jej uargumentowanie. Refleksja pozwala również uzyskać informację zwrotną od innych dzieci, którą następnie może wykorzystać. Daje również wgląd w wypracowany przez uczniów sposób uczenia się i pozwala odkryć, co jest dla nich dobre, a co niekoniecznie.